Người cao tuổi thường gặp phải nhiều vấn đề về sức khỏe và cần sử dụng nhiều loại thuốc để điều trị. Tuy nhiên, tuổi cao có thể làm thay đổi cách thức thuốc hoạt động trong cơ thể, tăng nguy cơ phát sinh các tác dụng phụ không mong muốn… Chính vì vậy người cao tuổi khi cần phải sử dụng thuốc cần lưu ý 06 loại thuốc dưới đây để đảm bảo sức khỏe và hạn chế tối đa những tác dụng không mong muốn.
Phương pháp điều trị bằng thuốc hiện nay vẫn là giải pháp y tế được ứng dụng rộng rãi nhất cho nhiều bệnh lý cấp và mãn tính nhờ hiệu quả trong việc ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, các biến đổi sinh lý có thể ảnh hưởng đến cách cơ thể hấp thụ, phân phối, chuyển hóa và loại bỏ thuốc.
Những biến đổi sinh lý này bao gồm tăng mỡ, giảm lượng nước trong cơ thể, giảm khối lượng cơ và thay đổi chức năng gan, thận và hệ thần kinh trung ương. Những thay đổi này khiến người cao tuổi dễ bị ảnh hưởng bởi các tác dụng phụ của thuốc, đồng thời có thể gây ra các phản ứng không mong muốn.
Do đó, khi sử dụng thuốc, dù là thuốc được bác sĩ kê đơn hoặc thuốc không cần kê đơn, người cao tuổi cần phải cực kì thận trọng.
Quy tắc chung khi sử dụng thuốc cho người cao tuổi là hạn chế tối đa việc dùng thuốc, tránh lạm dụng thuốc. Trong trường hợp phải dùng thuốc, người cao tuổi cần nắm rõ các tác dụng phụ của thuốc, khả năng tương tác với các loại thuốc khác đang dùng hàng ngày.
Có nhiều loại thuốc có thể gây rủi ro đối với người cao tuổi, dưới đây là 6 loại thuốc cần thận trọng khi sử dụng:
- Thuốc giảm đau: Thuốc chống viêm, giảm đau không steroid (NSAID) như ibuprofen, meloxicam và naproxen thường được sử dụng nhưng cần thận trọng khi dùng ở người cao tuổi. Thuốc có thể tăng nguy cơ loét và chảy máu dạ dày, tăng huyết áp, tổn thương thận và tăng nguy cơ đau tim.
- Thuốc kháng histamin an thần: Thuốc như diphenhydramine và doxylamine thường được sử dụng để điều trị dị ứng hoặc mất ngủ. Thuốc có thể gây khô miệng, táo bón, bí tiểu và lú lẫn. Những người già mắc chứng sa sút trí tuệ cần tránh dùng loại thuốc này vì có thể làm trạng thái lú lẫn và mê sảng trở nên nặng hơn.
- Thuốc chống co thắt: Thuốc như dicyclomine, hyoscyamine và scopolamine ngăn ngừa co thắt bàng quang, ruột hoặc dạ dày. Thuốc có thể gây khô miệng, táo bón, bí tiểu và lú lẫn. Những người già mắc chứng mất trí nhớ hoặc vấn đề tiểu tiện cần thận trọng khi dùng các loại thuốc này.
- Thuốc chống loạn thần: Thuốc như haloperidol, risperidone, olanzapine và quetiapine có thể gây tăng nguy cơ đột quỵ, suy giảm nhận thức nhanh hơn và tử vong khi dùng cho người già sa sút trí tuệ.
- Thuốc benzodiazepine: Các thuốc như alprazolam, lorazepam, temazepam và clonazepam dùng để điều trị mất ngủ và lo lắng có thể gây tác dụng phụ nặng hơn ở người cao tuổi, làm tăng nguy cơ mê sảng, té ngã, gãy xương và gây nghiện.
- Thuốc ngủ: Thuốc như zolpidem và eszopiclone dùng để điều trị mất ngủ cũng làm tăng nguy cơ mê sảng, té ngã, gãy xương khi dùng cho người cao tuổi.
Nếu người cao tuổi đang dùng hoặc đang cân nhắc dùng một loại thuốc trong danh sách trên, cần thảo luận với bác sĩ về các tác dụng phụ có thể xảy ra. Sự cộng tác cẩn thận giữa bệnh nhân, gia đình, dược sĩ và bác sĩ là rất quan trọng để xây dựng một chế độ dùng thuốc an toàn và hiệu quả nhất.
