Loãng xương ở người cao tuổi rất thường gặp. Đây là một tình trạng xảy ra do lão hóa, khi xương mất đi sức mạnh và khối lượng trở nên mềm xốp. Hệ thống các mô xương bị hao mòn với tốc độ nhanh hơn so với tốc độ được tạo ra. Lúc này, xương trở nên mỏng manh và dễ bị gãy. Đặc biệt là phần xương ở hông, cột sống và cổ tay…
Triệu chứng loãng xương ở người cao tuổi
Loãng xương nói chung được mô tả là một “căn bệnh thầm lặng”, thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu của tình trạng bệnh. Ở giai đoạn tiến triển, người lớn tuổi có thể gặp các triệu chứng như:
- Đau lưng (đặc biệt là ở lưng dưới), đau cột sống
- Tư thế khom lưng, gù vẹo cột sống và chiều cao giảm dần theo thời gian
- Tăng nguy cơ gãy xương ở hông, cột sống và cổ tay
- Gãy xương và các triệu chứng đau nhức toàn thân.
Nguyên nhân loãng xương
Các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh loãng xương bao gồm:
- Thời kỳ mãn kinh – số phụ nữ bị loãng xương cao gấp đôi so với nam giới. Phụ nữ dễ bị loãng xương hơn vì có thể mất tới 20% khối lượng xương trong 5 – 7 năm sau khi mãn kinh. Phụ nữ mãn kinh sớm trước 45 tuổi cũng có nguy cơ mắc loãng xương
- Là người da trắng hoặc châu Á – các nghiên cứu cho thấy khoảng 20% phụ nữ châu Á và da trắng trên 50 tuổi bị loãng xương. Trong đó có 52% bị giảm khối lượng xương, đây là dấu hiệu báo trước của bệnh loãng xương
- Người lớn tuổi nói chung, khối lượng xương của chúng ta đạt đỉnh ở độ tuổi 20 và bắt đầu giảm sau đó
- Có tiền sử gia đình bị loãng xương
- Thiếu cân làm suy yếu xương ở cả nam và nữ, do đó có khả năng dẫn đến loãng xương
- Mắc một số bệnh, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp và các vấn đề về tuyến giáp
- Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc tuyến giáp và corticosteroid (thường được kê đơn để điều trị các bệnh như hen suyễn và viêm khớp)
- Hút thuốc và uống rượu: Hút thuốc lá có thể hạn chế cơ thể tiếp nhận canxi trong chế độ ăn uống. Uống rượu quá mức cũng có thể làm tăng nguy cơ loãng xương.
- Ít vận động: Hoạt động thể chất giúp xương chắc khỏe. Nhưng nếu người cao tuổi có một lối sống ít vận động có thể ảnh hưởng đến sức khỏe xương.
- Thiếu hụt dinh dưỡng, không cung cấp đủ vitamin D và canxi: Việc thiếu canxi trong chế độ ăn uống của người cao tuổi có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Điều này cũng đúng với vitamin D, vì nó giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn.
Bệnh loãng xương được chẩn đoán như thế nào?
Chẩn đoán loãng xương ở người cao tuổi liên quan đến việc kiểm tra mật độ xương giúp hiểu rõ hơn về sức khỏe xương khớp. Thử nghiệm này là một cách nhanh chóng và không đau để xác định nguy cơ gãy xương do loãng xương. Nó được thực hiện bằng cách sử dụng quét DXA, viết tắt của phép đo hấp thụ tia X năng lượng kép. Quét DXA sử dụng tia X ở mức độ thấp để đo hàm lượng khoáng chất trong xương.
Tổ chức Bone Health & Loãng xương (BHOF) khuyến nghị kiểm tra mật độ xương ở hông và cột sống cho những phụ nữ:
- Từ 65 tuổi trở lên
- Đang trong độ tuổi mãn kinh với các yếu tố nguy cơ loãng xương
- Đang mãn kinh dưới 65 tuổi với các yếu tố rủi ro dễ bị loãng xương
Những hậu quả thường gặp của bệnh loãng xương
- Đau nhức phần lưng, đau các khớp, chân tay, bại hông, khớp gối, khớp cổ chân, đau đốt sóng thắt lưng… Cơn đau rõ nhất vào ban đêm.
- Mất ngủ vì đau nhức, gây ảnh hưởng sức khỏe
- Dễ bị trầm cảm, mệt mỏi
- Gây nên tình trạng gù vẹo cột sống
- Dễ gặp nguy cơ bị gãy xương
- Một số trường hợp nghiêm trọng có thể gây tàn phế hoặc tử vong (khoảng 30% – 50% trường hợp chết trong vòng 1 năm sau khi gãy cổ xương đùi)
Điều trị loãng xương
Loãng xương ở người cao tuổi vẫn có khả năng điều trị cao. Để điều trị loãng xương, bác sĩ có thể kê đơn thuốc như bisphosphonates, canxi và vitamin D bổ sung để giúp tăng mật độ xương.
Không có phương pháp điều trị loãng xương nào phù hợp với tất cả mọi người. Thay vào đó, điều trị có thể liên quan đến sự kết hợp của thuốc, chất bổ sung và thay đổi lối sống.
Dùng Thuốc
Nếu kiểm tra mật độ xương của người cao tuổi cho thấy chỉ số T -2,5 hoặc thấp hơn, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc để củng cố xương. Có một số nhóm thuốc an toàn, hiệu quả được phê duyệt để phòng ngừa và điều trị loãng xương, bao gồm:
- Hormone và liệu pháp liên quan đến hormone
- bisphosphonat
- sinh học
- tác nhân đồng hóa
Một số loại thuốc phù hợp nhất với phụ nữ lớn tuổi so với phụ nữ trẻ đang ở thời kỳ tiền mãn kinh. Bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhân để giúp họ chọn loại thuốc trị loãng xương tốt nhất dựa trên sức khỏe tổng thể và lượng xương đã mất của họ. Bao gồm có một số loại thuốc được dùng dưới dạng tiêm, một số loại khác ở dạng chất lỏng hoặc thuốc viên.
Bổ sung chế độ ăn uống
Người cao tuổi đã được chẩn đoán mắc bệnh loãng xương hoặc đang cố gắng ngăn ngừa bệnh này, bác sĩ có thể khuyên nên tăng lượng canxi và vitamin D.
BHOF khuyến nghị phụ nữ từ 51 tuổi trở lên nên bổ sung 1.200 mg canxi mỗi ngày, trong khi hầu hết người lớn ở độ tuổi 50 và người lớn tuổi hơn cần 800-1.000 IU vitamin D mỗi ngày. Uống vitamin tổng hợp hoặc chất bổ sung có thể giúp người bệnh nhận đủ lượng chất dinh dưỡng này nếu họ không nhận được chúng từ thực phẩm hoặc chế độ ăn uống đơn thuần.
Hãy nhớ rằng, các chất bổ sung chế độ ăn uống không kê đơn không được quy định giống như thuốc kê đơn. Trước khi dùng bất kỳ chất bổ sung nào, hãy thảo luận với bác sĩ.
Thay đổi lối sống
Khi bị loãng xương, điều quan trọng là hạn chế uống rượu và caffein và tránh sử dụng các sản phẩm thuốc lá. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp làm chậm hoặc ngăn ngừa quá trình mất xương cũng như tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện khả năng giữ thăng bằng và giảm đau. Bám sát các hoạt động chịu trọng lượng như đi bộ, chạy bộ, khiêu vũ và nâng tạ.
Phòng chống loãng xương
Để ngăn ngừa loãng xương, điều quan trọng là phải tập thể dục thường xuyên để xương chắc khỏe hơn, đồng thời tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh. Tránh tiêu thụ quá nhiều rượu, caffein và natri vì những thực phẩm này có thể dẫn đến mất xương hoặc ảnh hưởng đến quá trình tạo xương.
